Leesverslag 'De Taal der Liefde

De Taal der Liefde

Standaardinformatie
Auteur: Gerard Reve
Titel: De Taal der Liefde
Plaats van uitgave: Amsterdam
Jaar van uitgave: 2004
Jaar van eerste uitgave: 1974
Aantal pagina’s: 255
Genre: Erotiek

Samenvatting
Dit boek bestaat in feite uit twee verhalen. Het eerste verhaal is ‘De taal der liefde’, hieronder is dit verhaal in samengevat weergegeven. Het tweede verhaal is ‘Brieven aan een kunstbroeder’, deze brieven staan in feite los van het eigenlijke verhaal. Na overleg met Dhr. Kroon heb ik besloten om deze brieven dan ook niet te voegen aan het verslag.

N.B. ‘Brieven aan een kunstbroeder’ zijn brieven van Gerard Reve aan een kunstbroeder waarin zij o.a. afspreken om elkaar te zien en elkaar over hun depressies vertellen.

Gerard Reve vertelt zijn aan Woelrat (zijn vriend) over zijn gedroomde en werkelijke liefdeservaringen met jongens. In het boek vertelt hij verschillende verhalen.

Een tijdje later was hij alleen thuis en dronk een glas wijn. Hij dacht terug aan hoe hij en Tijger samen Peter Z. hebben ontmoet: Ze hadden net boodschappen gedaan en liepen terug door de dierentuin. Het was nogal warm dus zochten ze de verkoeling van het aquariumhuis op. Daar binnen was een schoolklas met veel mooie jongens. Na een tijdje in het aquariumhuis te zijn geweest is Gerard erg moe en hij zegt tegen Tijger dat hij naar huis gaat. Tijger mag nog blijven, maar hij mag alleen niet met vreemden mee naar huis, wel mag hij vreemden mee naar huis nemen. Gerard gaat naar huis en gaat in een hoek zichzelf beroeren. Als hij zich weer aan gekleed heeft, hoort hij Tijger en een vreemde naar binnen komen. Hij hoort hoe Tijger de vreemde als seksslaaf behandeld. Als de vreemde weg is vraagt Gerard of Peter Z. (zo blijkt de vreemde te heten) wel echt slaafs was. Dit was hij. Peter Z. is een Duitser en moet de volgende dag weer naar Duitsland, maar voordat hij vertrekt gaat hij nog bij Tijger langs, ze bedrijven de liefde en daarna gaat Peter samen met Gerard boeken kopen. Steeds als Peter het niet merkt bewonderd Gerard de schoonheid van Peter. Na zich te hebben omgekleed stapt Peter in zijn auto en vertrekt. Tijger en Gerard gaan naar binnen en bedrijven de liefde, onderwijl vraagt Gerard weer of Peter echt slaafs was.

Gerard begint weer met vertellen, hij verteld over één van zijn andere avonturen met jongens. Hij was op een schip naar Lissabon, op dat schip was een tweede stuurjongen in een fluwelen broek, dagen achtereen zat hij te kijken naar die jongen in de stuurhut, naar zijn benen en naar zijn kont. Als de kapitein even weg is vraagt hij de jongen om als hij klaar is naar zijn hut te komen. Gerard wacht in zijn hut en na een tijdje komt de jongen, ze kruipen samen in bed en Gerard vernedert hem, door zijn deel pijnlijk in de ‘vallei’ van de jongen te duwen.

Vervolgens begint Gerard een nieuw verhaal te vertellen. Het gaat over een schip uit 1723 richting Nederlands-Indië. Er berust een vloek op dat schip, eerst gaat de reis zeer voorspoedig tot vlak voor Kaap de goede hoop. Dan steekt er een verschrikkelijke storm op en komen ze nauwelijks vooruit. Als ze dan ten Zuiden van Kaap de goede hoop liggen en zo naar de Kaap zouden kunnen varen met de Zuidelijke wind, is het opeens wind stil. Door de windstilte wordt de bemanning en de kapitein gek en ze zetten uiteindelijk de dominee van het schip over boord. De dominee wordt in een roeiboot gezet maar door de windstilte drijft hij niet af, zo kan de kapitein vanuit zijn hut de dominee geknield zien liggen, hier wordt de kapitein opgewonden van.

Na dit verhaal verteld Gerard over hoe Woelrat in zijn (van Gerard gekregen sportauto) een schooljongen, Fons, uit school zal opwachten en hem dan te achtervolgen, om hem daarna te verleiden, met zijn goddelijke lichaam.

In het laatste verhaal dat Gerard aan Woelrat verteld, verteld hij over dat hij de koningin zal bezoeken om de verering van Woelrat te vragen, dit zal plaats vinden nadat de koningin ‘De taal der liefde’ gelezen heeft. (D. Lammerse)  

Verwachtingen
Mijn beweegredenen voor het lezen van dit boek waren de volgende, Gerard Reve behoort tot de ‘grote drie schrijvers’ van na de tweede wereldoorlog. Ik vond het dan ook uitermate geschikt om een boek van deze schrijver te lezen. Ik besloot bijna blanco naar de bibliotheek te gaan en daar een boek uit te kiezen. De titel ‘De Taal der Liefde’ sprak mij zeker aan. Aangezien er geen flaptekst bij het boek aanwezig was, kon ik enkel mijn oordeel vellen aan de hand van de titel. Ik verwachtte dat het boek een mooi en integer liefdesverhaal zou zijn. Daarbij had ik ook behoefte aan een mooi en net romantisch boek en ik verwachtte dat dan ook. Echter, het boek bleek helemaal geen mooi en integer liefdesverhaal te zijn.

Motieven en Thema

Motieven

Seks:

Seks een zeer belangrijk terugkerend element. Het boek gaat immers over Gerards seksuele ervaringen met jongens. Daarbij vertelt Gerard zijn ervaringen aan Woelrat terwijl zij samen in bed liggen. Er wordt dan ook vaak uiteengezet dat Gerard en Woelrat tussendoor ook seksuele handelingen verrichten. Seksuele gedachtes en handelingen vormen het belangrijkste motief in dit boek. Dit is ook terug te zien in dit citaat:

 ‘(..) en daardoor zijn handen zo pijnlijk ver langs de welving van zijn rug omhoog te trekken, dat hij er niet zijn zeer brutale kontje tegen de komende tuchtiging mede zou kunnen beschermen’ (G Reve 15)

 

Dit citaat geeft duidelijk weer op welke manier over seksuele handelingen gesproken wordt. Deze manier van beschrijven is in de rest van het boek terug te vinden.

 Verlangen

n het boek is de term ‘verlangen’ van groot belang, er wordt naar meerdere zaken ‘verlangd’. Zo wordt er naar seks verlangt in de verhalen van Reve, verlangt Woelrat dat Gerard Reve zijn verhaal afmaakt en verlangt Reve ernaar om Woelrat verschillende seksslaven te geven.

 Homoseksualiteit

Het boek geeft alleen seksuele homoseksuele ervaringen weer. Uiteraard zijn beschrijven van een dergelijk soort liefdeservaringen anders dan bij heteroseksuele liefdeservaringen. Reve laat dan ook duidelijk zien hoe hij de homoseksuele liefdeservaringen ervaart. Dit citaat is daar een duidelijk voorbeeld van:

‘Hij lag op zijn rug en ik zag de jacht van zijn bloed kloppen in zijn onuitsprekelijk aanbiddelijke, schaamteloze en met het gehele samenstel van zijn Geheime Delen ongehoord ver vooruitstekende ‘blonde jongensdolk’, zoals ik zijn zeer Wrede roede gaarne wenste te noemen’ (G Reve 183)

 Gunnen

n het boek is ‘het iemand gunnen’ een belangrijk terugkerend element. In het boek wordt meerdere malen herhaald dat Reve het Woelrat gunt om zoveel mogelijk jongens te kunnen tuchtigen. Hij gunt hem als het ware dus jongens. Daarbij gunt hij Woelrat ook dat hij al zijn eerdere ‘seksslaafjes’ ook aan Woelrat kan geven. Het gunnen van seks aan Woelrat is een belangrijk motief in dit boek.

Thema

Het thema van ‘De Taal der Liefde’ is verlangen. Verlangen is duidelijk de achterliggende gedachte van dit boek.  Met 'verlangen' bedoel ik juist niet het verlangen naar seksuele prikkels of liefdebedrijven, nee. Met 'verlangen' als thema van dit boek bedoel ik het verlangen naar begrip. Een begrip die in de tijd van het schrijven van dit boek er nog niet helemaal was. Dit boek laat je als lezer begrip tonen voor homoseksualiteit. Het boek laat de rauwheid van seks zien en laat duidelijk merken dat een seksuele relatie met mannen onderling vrijwel gelijk is aan een heteroseksuele relaties.  Uiteraard is het proces anders, maar de gevoelens van macht/onmacht en lust zijn vrijwel identiek. Doordat de homoseksuele liefdeservaringen zo rauw beschreven worden, vraagt de schrijver je bijna begrip te hebben voor homoseksualiteit. Zelfs als je dat daarvoor niet zou hebben gehad.

Beoordeling

Schrijfstijl
De schrijfstijl uit dit boek lijkt op letterlijk uit het leven gegrepen zinnen. Ze zijn niet door mooie alliteraties of ingenieuze zinsconstructies vormgegeven. Het zijn zinnen die letterlijk uit het normale leven komen. Nu moet ik wel de nuance maken, dat er veel uitspraken in dit boek gedaan worden die menig man niet hardop zal uitspreken. Ik ben echter wel van mening dat iedereen deze seksuele gedachtes heeft, uiteraard kan dit jegens mannen of/en vrouwen zijn. Doordat de schrijver je als lezer confronteert met dergelijke rauwe seksuele gedachtes, is het voor je als lezer soms wat ongemakkelijk. Dit maakt het boek uniek en juist deze ongemakkelijkheid die de schrijfstijl en het taalgebruik met zich brengen, geeft je als lezer de drang om verder te lezen.

Het onderstaande citaat geeft de schrijfstijl duidelijk weer:

 'Ja Wolfbeest, ik wil er heel lang over doen. Geil beest, Daarom bouwden we in het bos een kapel op een geheime plek die niemand kon vinden. Vóór het altaar met het beeld van de Maagd bouwden we een stenen tafel. Net als in Banneux. Herinner je je nog? Om jongen op vast te binden en langzaam te martelen. Dat wil jij toch ook, beestje?' (G Reve 182)

Inhoud

Ruimte
De plek waar de hoofdlijn van dit verhaal zich plaatsvindt, is in de slaapkamer van Gerard en Woelrat. Terwijl zij samen in bed liggen, vertelt Gerard over seksuele ervaringen die hij de afgelopen 20 jaar heeft gehad. De situaties die hij beschrijft, zijn allemaal op allerlei verschillende plekken, het gaat van een appartement in Amsterdam tot een schip richting Nederlands-Indië. Dit maakt het voor de lezers uitermate interessant. Persoonlijk kreeg ik het gevoel dat iemand mij ook een verhaal aan het vertellen was. Hiermee bedoel ik, dat ik in mijn hoofd nog steeds in de slaapkamer van Gerard en Woelrat was, terwijl het verhaal op dat moment een andere ruimte omschreef. Op deze manier blijven de vertelde verhalen in het boek ook echt 'verhalen'. Je wordt niet telkens van ruimte naar ruimte gesleept. Dit zorgt ervoor dat je als lezer de rode draad van het boek makkelijk kan blijven volgen.

Situaties
 Alle verschillende verhalen, laten verschillende situaties zien. Alle situaties hebben alleen dezelfde kern: seksualiteit.  Anders dan bij 'Het Schervengericht' zijn alle situaties achteraf bijna identiek. Ze geven allemaal seksuele gedachtes weer. Dit vind ik persoonlijk jammer, omdat ik het daardoor lastig vond om uit dit boek nog een extra gedachte te halen. Ook zorgden de verschillende vertelde situaties ervoor dat ik niet werd meegezogen in het verhaal, ik heb de hele tijd het gevoel gehad dat dit boek een verhaal was en dat ik een boek aan het lezen was. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld 'Post voor Mevrouw Bromley' , waar ik helemaal in het boek werd meegezogen.
Hieronder nog een citaat, die de seksuele situaties duidelijk kan weergeven:

'Terwijl ik ze hem al babbelend aanbood, keek ik naar zijn billen en overwoog ik, hoe lang zij gegeseld zouden moeten worden voordat hij al zijn hoerige avonturen in Zürich, Amsterdam en andere steden tot in het uiterste bizonderheden zou hebben bekend' ( G Reve 29)

 (N.B. Er stond letterlijk 'bizonderheden', dit was geen typefout.)

 

Beoordeling

Dit boek heeft mij helaas minder kunnen raken, dan de twee voorgaande boeken die ik gelezen heb. Ik denk dat je dit boek pas daadwerkelijk kan waarderen, als je weet wat voor impact dit boek heeft gehad toen het uitkwam. Het was destijds nog helemaal niet gebruikelijk of geaccepteerd om over seksuele verlangens te praten. Het boek was bijna revolutionair. Ik denk dan ook dat men dit boek moet lezen vanuit deze gedachte, anders voelt het boek te gewoon aan. Het boek zou zonder deze achterliggende gedachte, gewoon een mooi romannetje zijn. Uiteraard is het veel meer dan dat. Het boek laat het echte leven zien, het boek laat je als lezer ongemakkelijk voelen. Deze ongemakkelijkheid is van groot belang voor het boek, het zorgt voor de algehele sfeer uit het boek.

 Ik merk dat ik in de herhaling raak, om deze reden zal ik nog maar één citaat geven uit dit boek. Dit keer eentje die je als lezer ongemakkelijk laat voelen.

 'Hoer. Mooie geile blonde hoer. Je bent een hoer'

'Goddank'
'Eerst kniel je, Woelrat, en steek je de kaars aan. Dan ontbloot je jezelf van een eind boven je kont tot aan je knieën en je beroert Woelrat. Je eerste witte offer is voor Haar witheid' (G Reve 229)

 Mijn verwachten voor dit boek waren dat het een mooi liefdesverhaal zou zijn. Een soort mooie omschrijving van de liefde. Helaas bleek dit boek niet over liefde te gaan, maar over lust. Nu vind ik zeker dat lust een belangrijk onderdeel van de liefde is, maar niet alles. Liefde heeft nog veel meer facetten dan alleen lust. Ik vind daarom dat de titel, de inhoud niet op een rechtvaardige manier weergeeft.

Al met al kan ik dus zeggen, dat dit boek zoveel met mij gedaan heeft, als de boeken die ik hiervoor heb gelezen. Dit komt voornamelijk door de grote eentonigheid die dit boek heeft. Wanneer er behalve de seksualiteit ook nog andere belangrijke motieven naar voren waren gekomen, had ik het boek waarschijnlijk meer kunnen waarderen. Uiteraard heb ik wel veel bewondering voor het bijna revolutionaire karakter dat het boek ten tijde van uitgave met zich mee bracht.

 

 

Bronnen

1. G. Reve, De Taal der Liefde, Amsterdam, De Bezige Bij, 2004

2. D. Lammerse, DeTaal der Liefde, 13 december 2003, 25 januari 2014.

http://www.scholieren.com/boekverslag/53182